Nam Quốc sơn hà

Tác giả: Lý Thường Kiệt (1019-1105) 李常傑

南國山河

南國山河南帝居

截然定分在天書

如何逆虜來侵犯

汝等行看取敗虛

Nam quốc sơn hà Nam đế cư 

Tiệt nhiên định phận tại thiên thư 

Như hà nghịch lỗ lai xâm phạm 

Nhữ đẳng hành khan thủ bại hư

Dịch nghĩa: 

Núi sông nước Nam 

Núi sông nước Nam thì vua Nam ở, 

Cương giới đã ghi rành rành ở trên sách trời; 

Cớ sao lũ giặc bạo ngược kia dám tới xâm phạm? 

Chúng bay hãy chờ xem, thế nào cũng chuốc lấy bại vong.

Dịch thơ: 

I 

Núi sông Nam Việt vua Nam ở, 

Vằng vặc sách trời chia xứ sở; 

Giặc dữ cớ sao phạm đến đây? 

Chúng bay nhất định phải tan vỡ. 

                          Lê Thước – Nam Trân

II 

Nước Nam Việt có vua Nam Việt, 

Trên sách trời chia biệt rành rành; 

Cớ sao giặc dám hoành hành, 

Rồi đây bay sẽ tan tành cho coi. 

                                Nguyễn Đổng Chi

III 

Nước Nam, Nam đế trị vì, 

Sách trời phân định đã ghi rõ ràng; 

Cớ sao giặc dữ mò sang, 

Chờ ôm thất bại tan hoang chạy về. 

                                               Đỗ Quang Liên

Chú thích: 

Lý Thường Kiệt tên thật là Ngô Tuấn, Thường Kiệt là tên chữ, sau được ban quốc tính, thành tên Lý Thường Kiệt. Ông là người làng An Xá, huyện Quảng Đức, phía nam Hồ Tây, thành Thăng Long. Ông tinh thông thao lược, lại có tài thơ văn. Năm 23 tuổi đã là Hoàng Môn Chi Hậu, sau thăng Thái Úy, làm quan dưới ba triều vua Lý Thái Tông, Lý Thánh Tông và Lý Nhân Tông (1028-1128).

Ông có công đánh Tống, bình Chiêm, được vua Lý Nhân Tông ban hiệu Thiên Tử Nghĩa Đệ (em nuôi của vua). Khi mất, ông được phong Kiểm Hiệu Thái Úy Bình Chương Quân Quốc Trọng Sự Việt Quốc Công.

Bia chùa Linh Xứng, Hà Trung, Thanh Hóa đã tôn vinh đúng đắn tài đức của ông. Tác phẩm còn bài thơ trên và Lộ Bố Văn, lời tâu xin vua câm quân đi đánh Lý Giác.