Cảm nguyệt thi

Tác giả: Lê Thánh Tông 黎聖宗

感月詩

澄澄碧漢彩雲收

天際無瑕月色浮

百念功人肝肺熱

不能清梦到神州

Trừng trừng bích hán thái vân thu 

Thiên tế vô hà nguyệt sắc phù 

Bách niệm công nhân can phế nhiệt 

Bất năng thanh mộng đáo thần châu

Dịch nghĩa: 

Cảm xúc dưới trăng  

Những áng mây màu quang hết, sông Ngân trong suốt, 

Bầu trời không vết gợn, ánh trăng bồng bềnh; 

Trăm mối suy tư dằn vặt làm gan, phổi nóng, 

Không sao đưa giấc mộng trong trẻo đến được Thần Châu.

Dịch thơ: Đỗ Quang Liên

I 

Mây quang, Ngân Hán sạch làu làu, 

Trăng lộng, trời không chút gợn nào; 

Trăm mối cháy lòng, gan ruột nóng, 

Mộng hồn chẳng đến được Thần Châu. 

II 

Quang mây, lóng lánh Ngân Hà, 

Trời không vết gợn, chan hòa ánh trăng; 

Suy tư trăm mối cháy lòng, 

Mộng hồn chẳng được đến vùng Thần Châu.

Chú thích: 

Thần Châu: nơi tiên ở.

Vấn hằng nga thi

Tác giả: Lê Thánh Tông (1442-1497) 黎聖宗

問姮娥詩

始自夫妻相反目

清虚夜夜一身孤

年年兔擣長生藥

曾贈西行逐客無

Thủy tự phu thê tương phản mục 

Thanh hư dạ dạ nhất thân cô 

Niên niên thố đảo trường sinh dược 

Tằng tặng tây hành trục khách vô

Dịch nghĩa:  

Thơ hỏi chị Hằng 

Bắt đầu từ chuyện vợ chống giận dỗi nhau, 

Đêm đêm chịu vò võ nơi Thanh Hư động, 

Năm lại năm, thỏ ngọc phải giã thuốc trường sinh, 

Biết đã tặng cho người bị đuổi sang phương Tây chưa?

Dịch thơ: 

I 

Chút bởi vợ chồng phen giận dỗi, 

Đêm đêm vò võ động Thanh Hư; 

Thuốc tiên thỏ ngọc năm năm giã, 

Người cuối trời Tây, gửi tặng chưa? 

                                        Ngô Linh Ngọc 

II 

Vợ chồng từ buổi dỗi nhau, 

Đêm đêm vò võ Thanh Hư một mình; 

Thỏ trời giã thuốc trường sinh, 

Tặng người bị đuổi Tây hành hay chưa? 

                                                  Đỗ Quang Liên

Chú thích: 

- Vua Lê Thánh Tông, tên là Tư Thành, con vua Lê Thái Tổ và bà Ngô Thị Ngọc Dao, vua thứ năm nhà Lê. Ông là một minh quân và cũng là nhà thơ lớn, chủ soái hội Tao Đàn nhị thập bát tú. 

- Theo truyền thuyết: Hằng Nga là vợ Hậu Nghệ, giận nhau bỏ lên cung trăng. 

- Thanh Hư là tên gọi khác của mặt trăng, như cung Quảng Hàn. 

- Theo truyền thuyết trên cung trăng có con thỏ ngọc, ngày đêm giã luyện thuốc trường sinh. 

- Người khách bị đuổi sang phương Tây là chỉ Hằng Nga.

Xước cảng trung thi

Tác giả: Lê Thánh Tông 黎聖宗

綽港中詩

汩汩濤頭水拍天

港中一路直如絃

樓船繫纜海涯曉

五夜星河影倒懸

Cốt cốt đào đầu thủy phách thiên 

Cảng trung nhất lộ trực như huyền 

Lâu thuyền hệ lãm hải nhai hiểu 

Ngũ dạ tinh hà ảnh đảo huyền

Dịch nghĩa:  

Bài thơ làm trong cảng Xước 

Nước vỗ vào nền trời, ngọn sóng réo ào ào, 

Trong cảng, một con đường thẳng như kẻ chỉ; 

Buổi sớm, thuyền lầu thả neo nơi góc biển, 

Nước in sao trời, suốt cả năm canh. 

Dịch thơ: Đỗ Quang Liên 

I 

Sóng gào, nước vỗ tới chân mây, 

Trong cảng một đường thẳng tựa dây; 

Buổi sớm thuyền lầu neo góc biển, 

Sao trời in bóng xuốt đêm dày. 

II 

Sóng gào, nước vỗ bầu không, 

Đường như kẻ chỉ, vắt trong cảng dài; 

Thuyền neo góc biển sớm mai, 

Năm canh lộng ánh sao trời ngược soi. 

Chú thích: 

Xước cảng: đoạn sông chảy ra cửa Càn, còn gọi là cửa Cờn, nay thuộc huyện Quỳnh Lưu, Nghệ An. Nguyên dẫn: Xước cảng mênh mông thẳng tấp hơn mấy trăm dặm.

370. Hữu sở trào

Tác giả: Sái Thuận 蔡順

有所嘲

珠簾夜夜護粧臺

密思幽情禁不開

無奈清風明月裡

夢魂偷得外邊來

Châu liêm dạ dạ hộ trang đài 

Mật tứ u tình cấm bất khai 

Vô nại thanh phong minh nguyệt lý 

Mộng hồn thâu đắc ngoại biên lai

Dịch nghĩa:  

Có chỗ nực cười  

Rèm châu đêm đêm che giữ chốn trang đài, 

Tình tứ thầm kín cấm không lộ ra; 

Không làm sao được nơi trăng trong gió mát, 

Mộng hồn lẻn được từ ngoài vào.

Dịch thơ: Đỗ Quang Liên 

I 

Đêm đêm khuê các chắn rèm châu, 

Ý kín tình riêng lộ được đâu; 

Gió mát trăng trong sao được nhỉ, 

Mộng hồn trộm lén tự ngoài vào. 

II 

Đêm đêm rèm chắn phòng the, 

Tình riêng, ý kín không hề lộ chi; 

Trăng trong gió mát khó bề, 

Mộng hồn từ phía ngoài kia lẻn vào.