60. Tứ sơn kệ

Tác giả: Trần Cảnh -Trần Thái Tông (1218-1277) 陳耿陳太宗 
Là Hoàng đế khai sáng triều nhà Trần, vị vua anh hùng chiến thắng quân Mông Cổ lần thứ nhất (1258)

四山偈

四山峭壁萬青叢

悟了都無萬物空

喜得鱸兒三脚在

驀騎打趂上高峰

Tứ sơn tiễu bích vạn thanh tùng 

Ngộ liễu đô vô vạn vật không 

Hỷ đắc lư nhi tam cước tại 

Mịch ki đả sấn thướng cao phong

Dịch nghĩa: 

Bài kệ về bốn núi 

Bốn núi chót vót muôn khóm xanh, 

Hiểu rõ tất cả là hư vô, vạn vật là không; 

Mừng được con lừa ba chân còn đó, 

Cưỡi mà lên thẳng ngọn núi cao.

Dịch thơ: 

I 

Bốn núi cheo leo vạn khóm xanh, 

Muôn loài không cả, hiểu cho rành; 

Lừa ba chân đó, may tìm được, 

Lên thẳng non cao sấn bước nhanh. 

                     Đỗ Văn Hỷ - Đào Phương Bình – Băng Thanh 

II 

Cheo leo bốn núi, cây trùm, 

Hư vô tất cả là Không muôn loài; 

Lừa ba chân hãy còn đây, 

Cưỡi xông thẳng ngọn núi này chon von. 

                                                         Đỗ Quang Liên

Chú thích: 

Bốn núi là: Sinh, Già, Ốm, Chết. 

Theo hòa thượng Phúc Điền thì ba chân lừa còn lại là Già, Ốm, Chết; Sinh đã là Không, thì già, ốm, chết cũng chẳng có. Hiểu điều đó là đạt tới chỗ giác ngộ, như lên núi cao bằng con ngựa ba chân.

Ký Thanh Phong am tăng Đức Sơn

Tác giả: Trần Cảnh -Trần Thái Tông (1218-1277) 陳耿陳太宗 
Là Hoàng đế khai sáng triều nhà Trần, vị vua anh hùng chiến thắng quân Mông Cổ lần thứ nhất (1258)

寄清風庵僧德山

風打松關月照庭

心期風景共凄清

箇中滋味無人識

付與山僧樂到明

Phong đả tùng quan nguyệt chiếu đình 

Tâm kỳ phong cảnh cộng thê thanh 

Cá trung tư vị vô nhân thức 

Phó dữ sơn tăng lạc đáo minh

Dịch nghĩa: 

Gửi nhà sư Đức Sơn ở am Thanh Phong 

Gió đập cổng thông, trăng sáng trước sân, 

Lòng hẹn với phong cảnh cùng trong sạch lặng lẽ; 

Bao nhiêu thú vị trong đó không ai hay, 

Mặc cho nhà sư trong núi vui đến sáng.

Dịch thơ: 

I 

Gió đập cửa thông, trăng lấp loáng, 

Lòng đây, cảnh đấy cùng thanh sảng; 

Bao nhiêu thú vị chẳng ai hay, 

Mặc kệ cho sư vui đến sáng. 

                                   Nguyễn Đổng Chi. 

II 

Cửa thông gió vỗ, trăng soi, 

Lặng yên cảnh với lòng người sáng trong; 

Tình này ai có biết chăng? 

Để nhà sư thú vui cùng thâu đêm!

                                        Đỗ Quang Liên 

 

 

Nhật đăng sơn

Tác giả: Khuyết danh 缺名
日登山
一鉢功德水
隨緣化世間
光光重照燭
影沒日登山

Nhất bát công đức thuỷ 

Tuỳ duyên hoá thế gian 

Quang quang trùng chiếu chúc 

Ảnh một nhật đăng san

Dịch nghĩa: 

Mặt trời gác núi 

Một bát nước công đức, 

Theo duyên hoá cõi đời; 

Ngọn đuốc sáng vằng vặc soi mãi, 

Cho đến khi bóng mất, mặt trời gác núi.

Dịch thơ: 

I 

Một bát nước công đức, 

Theo duyên hoá cõi đời; 

Đuốc hồng soi vằng vặc, 

Bóng lặn, nắng đỉnh đồi. 

               Hoàng Lê-Băng Thanh 

II 

Công đức một bát nước thôi, 

Theo duyên giáo hóa cõi đời sạch trong; 

Sáng soi vằng vặc đuốc hồng, 

Mặt trời gác núi, bóng không chút nào

                                          Đỗ Quang Liên

 
Chú thích: 
Bài thơ này chép trong Việt điện u linh, truyện Xung Thiên Dũng Liệt Chiêu Ứng Uy Tín Đại Vương. Truyện kể: sau khi vua Lý Thái Tổ sai thợ đắp và tô xong tượng thần chùa Kiến Sơ, thì thân cây bên chùa hiện ra bốn câu thơ trên. Đây là bài thơ thuộc loại sấm ký.