Du tây hồ kỳ tứ

Tác giả: Cao Bá Quát 高伯适
Dịch thơ: Đỗ Quang Liên

遊西湖其四

勸爾澄波酒一卮

少年予最解人頤

牽來西畔山尤好

剷卻東邊郭更宜

Khuyến nhĩ trừng ba tửu nhất chi

Thiếu niên dư tối giải nhân di

Khiên lai tây bạn sơn vưu hảo

Sản khước đông biên quách cánh nghi

Dịch nghĩa: 

Chơi Hồ Tây (Bài 4)

Xin mời anh sóng uống một ly rượu,

Thuở thiếu niên tôi rất thích làm cho người ta cười;

Giá như anh lôi trái núi ở phái Tây lại thì tốt,

Và san phẳng bức thành phía Đông lại càng hay.

Dịch thơ:

I 

Anh sóng! Mời anh chén rượu này,

Tuổi xanh tôi rất thích khôi hài;

Kéo non Tây đến đây thì tốt,

San bức thành Đông lại quá hay.

II 

Mời anh sóng chén rượu này,

Tuổi xanh ta rất thích bày trò vui;

Non Tây lôi lại cho tôi,

Thành Đông san phẳng dễ ngồi càng hay.

Du Tây Hồ kỳ tam

Tác giả: Cao Bá Quát 高伯适
Dịch thơ: Đỗ Quang Liên

遊西湖其三

城北門頭煙火東

樓臺一半射高空

天然涯作蛾眉水

併入濃山晚照中

Thành bắc môn đầu yên hỏa đông

Lâu đài nhất bán xạ cao không

Thiên nhiên nhai tác nga mi thủy

Tinh nhập nùng sơn vãn chiếu trung

Dịch nghĩa: 

Chơi Hồ Tây (Bài 3)

Đứng trên cổng thành Bắc nhìn thấy khói lửa thành phía Đông,

Một nửa lâu đài cao vút lẩn vào tầng không;

Giá như thiên nhiên tạo luôn cả làn nước mày ngài,

Hợp với núi Nùng chiếu trong ánh chiều thì càng đẹp.

Dịch thơ: 

I 

Khói cửa Đông trông từ của Bắc, 

Lâu đài một nửa lẫn tầng không;

Giá trời cho nước mày ngài nữa,

Chung ánh tà dương với núi Nùng. 

II 

Cửa Bắc thấy khói cửa Đông, 

Lâu đài lẩn giữa tầng không nửa phần;

Nước mày ngài ví có gần,

Núi Nùng chung ánh tà dương chiếu vào.

200. Du Tây Hồ kỳ nhị

Tác giả: Cao Bá Quát 高伯适
Dịch thơ: Đỗ Quang Liên

遊西湖其二

顚倒春心不自持

西湖真個似西施

盈盈翠黛波平後

曲曲裙腰草緑時

Điên đảo xuân tâm bất tự trì

Tây hồ chân cá tự tây thi

Doanh doanh thúy đại ba bình hậu

Khúc khúc quần yêu thảo lục thì

Dịch nghĩa: 

Chơi Hồ Tây (Bài 2)

Lòng xuân nghiêng ngả không tự kìm giữ nổi,

Tây Hồ quả thật như nàng Tây Thi;

Mày xanh nở nang là khi lớp sóng vừa lặng,

Dây lưng uốn lượn là lúc cỏ đang mướt xanh.

Dịch thơ:

I 

Nghiêng ngả lòng xuân chẳng thể ghì, 

Tây Hồ thật đẹp giống Tây Thi;

Cỏ non xanh mướt: dây lưng lượn,

Sóng biếc êm đềm: đượm nét mi. 

II 

Lòng xuân nghiêng ngả khôn cầm, 

Tây Hồ mà tưởng thực nàng Tây Thi;

Sóng êm mày liễu xanh rì,

Cỏ non lả lướt khác gì dây lưng.

Chú thích: 

Tây Thi: tên một cô gái đẹp nổi tiếng thời Xuân Thu.

Du Tây hồ bát tuyệt kỳ nhất

Tác giả: Cao Bá Quát 高伯适
Dịch thơ: Đỗ Quang Liên

遊西湖八絶其一

爽杵繁碪莫厭春

一邱一壑未全貧

地留歲月無愁境

天借江湖獨幸人

Sảng xử phồn châm mạc yếm xuân

Nhất khâu nhất hác vị toàn bần

Địa lưu tuế nguyệt vô sầu cảnh

Thiên tá giang hồ độc hạnh nhân

Dịch nghĩa: 

Tám bài tứ tuyệt chơi Hồ Tây (bài 1)  

Tiếng chày mau, tiếng đập vải rộn ràng, tình xuân không chán, 

Có gò, có hang không phải thiếu;

Đất dành nơi đây thành một cõi năm tháng không buồn,

Khách giang hồ riêng người may mắn thì trời cho mượn.

Dịch thơ: 

Chơi Hồ Tây (Bài 1) 

I 

Rộn rã tiếng chày chớ ngán xuân, 

Gò, hang không thiếu cảnh du quan;

Đất dành “năm tháng không sầu muộn”,

Tao khách nào may ắt được ban. 

II 

Tiếng chày, tiếng đá rộn ràng,

Này hang, này đống sẵn sàng có nơi;

Tháng năm đất để cảnh chơi,

Sông hồ trời thưởng cho người khách du.

Cúc ký bán khai văn hữu súc mai hoa điểu giả dĩ thi sách chi

Tác giả: Cao Bá Quát 高伯适

菊既半開聞有畜梅花鳥者以詩索之

旅味秋來薄似紗

逢君時得向人誇

經脩梅鳥聲詩語

聊借梅花伴菊花

Lữ vị thu lai bạc tự sa 

Phùng quân thì đắc hướng nhân khoa 

Kinh tu mai điểu thanh thi ngữ 

Liêu tá mai hoa bạn cúc hoa

Dịch nghĩa: 

Cúc đã hé nụ, nghe có người nuôi chim hoa mai, dùng thơ đòi mượn chim (hay mời họa) 

Thu về mùi vị quán trọ mỏng như the,

Gặp lúc ngài khoe với người ta; 

Từng luyện cho tiếng hót chim hoa mai hay như thơ, 

Xin tạm mượn hoa mai về làm bạn với hoa cúc.

Dịch thơ: 

I 

Thu về quán trọ nhạt buồn thay, 

Gặp bác khoe chim hót rất hay;

Luyện giọng như thơ trầm bổng lắm, 

Mượn Mai về bạn Cúc nơi đây. 

                                   Lê Xuân Khải 

II 

Thu về quán trọ nhạt phèo,

Bác khoe chim luyện hót theo tiếng người; 

Như thơ trầm bổng tuyệt vời, 

Mượn Mai về với Cúc tôi bạn bầu. 

                                      Đỗ Quang Liên 

Cô thôn tịch chiếu

Tác giả: Cao Bá Quát 高伯适

孤村夕照

瑟瑟微風漠漠煙

夕陽半郭淡含妍

一雙栖鳥千竿竹

兩個歸牛萬頃田

Sắt sắt vi phong mạc mạc yên 

Tịch dương bán quách đạm hàm nghiên 

Nhất song thê điểu thiên can trúc 

Lưỡng cá quy ngưu vạn khoảnh điền

Dịch nghĩa: 

Xóm lẻ chiều buông 

Hiu hiu gió nhẹ khói phủ mờ, 

Nửa xóm chiều tà đượm vẻ tươi; 

Một đôi chim đậu giữa ngàn cành trúc, 

Hai con trâu về trên đồng ruộng mênh mông.

Dịch thơ: 

I 

Hiu hiu gió thổi khói buông nhòa, 

Nửa xóm chiều in sắc nắng pha; 

Một cặp chim sà ngàn ngọn trúc, 

Đôi trâu về giữa mộng bao la. 

                                Lê Xuân Khải 

II 

Hiu hiu gió, khói buông nhòa, 

Vàng in nửa xóm nắng pha ánh chiều; 

Rặng tre chim cặp dập dìu, 

Đôi trâu về giữa đồng chiều bao la. 

                                             Đỗ Quang Liên

Chung dạ độc muộn

Tác giả: Cao Bá Quát 高伯适

終夜獨悶

無風無月獨開情

遶徧幽軒幾曲行

蟋蟀不知人意事

夜來還作感秋聲

Vô phong vô nguyệt độc khai tình 

Nhiễu biến u hiên kỷ khúc hành

Tất suất bất tri nhân ý sự 

Dạ lai hoàn tác cảm thu thanh

Dịch nghĩa: 

Suốt đêm buồn một mình 

Không gió, không trăng riêng tình cảm sôi sục, 

Mấy lần đi loanh quanh vòng khắp hiên tối; 

Dế không biết việc xảy ra trong ý  người, 

Đêm đến còn gây tiếng cảm thu.

Dịch thơ: 

I 

Không trăng, không gió dạ bời bời, 

Hiên tối đi quanh mấy bận rồi; 

Dế nọ biết chi tâm sự khách, 

Đêm về ri rỉ tiếng thu thôi! 

                               Thái Trọng Lai 

II 

Không trăng, gió dạ bời bời, 

Đi trong hiên tối mấy hồi vòng quanh; 

Dế đâu hiểu nỗi sự tình, 

Cảm thu ri rỉ giọng mình suốt đêm. 

                                                   Đỗ Quang Liên  

195. Bảo Xuyên Lê ông kiến họa dư thi nhân ký bách nhãn lê phụng thứ lai vận

Tác giả: Cao Bá Quát 高伯适
Dịch thơ: Đỗ Quang Liên

宝川黎翁見和予詩因寄百眼梨奉次來韻

漸與村翁熟往來

酒杯日日例須開

祇應嘗遍江南果

多恐先生倦不回

Tiệm dữ thôn ông thục vãng lai 

Tửu bôi nhật nhật lệ tu khai 

Chi ưng thường biến giang nam quả 

Đa khủng tiên sinh quyện bất hồi

Dịch nghĩa: 

Được thơ ông Lê Bảo Xuyên họa lại, nhân gửi biếu quả na, kính họa bài thơ gửi tới 

Dần dà đi lại thân thiết cùng thôn ông, 

Hàng ngày quen lệ uống với nhau chén rượu; 

Chỉ nên nếm hết các thứ quả vùng Giang Nam, 

Những sợ tiên sinh mệt mà không về được.

Dịch thơ: 

Được thơ họa lại, nhân gửi biếu quả na, và nối vần gửi tiếp 

I 

Thôn ông lui tới mãi dần quen, 

Chén rượu hàng ngày phải trước tiên; 

Hoa trái Giang Nam nên nếm đủ, 

Những e uống mệt khó về liền. 

II 

Thôn ông đi lại quen thân, 

Hàng ngày mời rượu một tuần trước tiên; 

Giang Nam nếm quả khắp miền, 

Chúc nhiều sợ Bác say mềm khó đi.

Chú thích: 

Nguyên văn: “Bách nhãn lê” là Quả lê trăm mắt. Chưa thật rõ nghĩa, phải chăng tác giả ý nói cả vùng rộng lớn phía Nam Trường Giang, Trung Quốc, trong đó có Việt Nam, có khí hậu nhiệt đới và hệ thảo mộc phong phú.