310. Thiên thánh hựu quốc tự tảo khởi

Tác giả: Nguyễn Phi Khanh 阮飛卿

天聖佑國寺早起

仙家宮闕近蓬萊

耳伴鈞天夢易迴

睡起春朝無個事

東風庭院看花開

Tiên gia cung khuyết cận bồng lai 

Nhĩ bạn quân thiên mộng dị hồi 

Thụy khởi xuân triêu vô cá sự 

Đông phong đình viện khán hoa khai

Dịch nghĩa:  

Ở chùa Thiên Thánh Hựu Quốc dậy sớm 

Cung điện thần tiên gần với cảnh Bồng Lai, 

Nhạc trời ở bên tai nên giấc mộng dễ tỉnh; 

Sáng mùa xuân thức dậy không có việc gì làm, 

Chỉ xem hoa nở trước gió xuân ở ngoài sân.

Dịch thơ: Đỗ Quang Liên 

I 

Nhà tiên cung điện tựa Bồng Lai, 

Mộng tỉnh, nhạc trời vẳng cạnh tai; 

Thức dậy, sáng xuân không việc bận, 

Xem hoa, trước gió nở sân ngoài. 

II 

Cung tiên gần cảnh Bồng Lai, 

Mộng trần dễ tỉnh, vảng tai nhạc trời; 

Làm chi xuân sớm? dậy rồi! 

Dạo ngoài sân, ngắm hoa cười gió đông.

Chú thích:

- Nguyễn Phi Khanh tên thật là Nguyễn Ứng Long, hiệu Nhị Khê, quê xã Nhị Khê, quê xã Nhị Khê, huyện Thượng Phúc, phủ Quảng Oai, trấn Nam Sơn Thượng (nay thuộc Thường Tín, Hà Nội). Tổ tiên vốn ở xã Chi Ngại, huyện Phượng Nhãn, trấn Kinh Bắc. Phi Khanh là thân sinh Nguyễn Trãi. Vợ là Trần Thị Thái, con quan Tư đồ Trần Nguyên Đán. Năm 1374, đậu Tiến sỹ, Thượng hoàng Trần Nghệ Tông không bổ dụng làm quan, vì con thường dân lấy vợ họ nhà vua. Đến triều nhà Hồ (1402), được làm Học sỹ viện Hàn lâm, sau thăng Thái tử tả tán thiện đại phu, Tư nghiệp Quốc tử giám... năm 1407, Minh xâm lược, Phi Khanh và 3 con bị bắt về Kim Lăng, Phi Khanh đã khuyên Nguyễn Trãi trở về nước rửa thẹn cho nước, phục thù cho cha, mới là đại hiếu. 
Tác phẩm gồm Nhị Khê thi tập (đã mất), Nguyễn Phi Khanh thi văn (in trong Ức trai thi tập). 
- Nhạc trời (quân thiên): theo Sử ký, Triệu Giản Tư mắc bệnh, thấy lên trời chơi ở chốn Quân Thiên, nghe tấu điệu Quảng nhạc, tiếng nhạc xúc động tâm can.