635. Phục tặng phương đình

Tác giả: Cao Bá Quát 高伯适

復贈方亭

一夜相逢莫自忙

百年爲客路猶長

對君偏有狐邱感

何處溪山是故鄉

Nhất dạ tương phùng mạc tự mang 

Bách niên vi khách lộ do trường 

Đối quân thiên hữu hồ khâu cảm 

Hà xứ khê sơn thị cố hương

Dịch nghĩa: Lại tặng Phương Đình  

Một đêm gặp nhau không nên bộn rộn, 

Trăm năm làm khách đường còn dài; 

Đối với ông, tôi riêng có tình cảm “quay đầu về núi”, 

Nơi nào có núi, có khe là quê cũ.

Dịch thơ: Đỗ Quang Liên 

I 

Một tối bên nhau chẳng vội vàng,

Trăm năm lữ khách lắm cung đường;

Như anh ý “cáo quay về núi”,

Rừng, suối nơi nào cũng cố hương! 

II 

Một đêm chộn rộn mà chi,

Trăm năm là khách, đường đi còn dài;

“Quay đầu về núi” như ai,

Chốn nào rừng núi cũng nơi quê nhà!

Chú thích: 

- Phương Đình: Tên hiệu Nguyễn Văn Siêu, bạn thân của tác giả, quê Hà Nội, đỗ Phó bảng đời Tự Đức, hai người cùng nổi tiếng hay chữ. Thời bấy giờ có câu: “Thần Siêu, thánh Quát”. 

- Thời xưa quan niệm cuộc sống con người 100 năm chỉ như một khách trọ. 

- Quay đầu về núi: Nguyên văn Hồ Khâu nói tắt câu ngạn ngữ: “Hồ tử thủ khâu” chuyển nôm thành: “Cáo chết ba năm quay đầu về núi” được dung làm biểu tượng cho tình cảm cố hương.