Phụng canh ngự chế hoàng mai tức sự

Tác giả: Trần Nguyên Đán 陳元旦

奉賡御製黃梅即事

浮世年花催白髮

故園松竹笑儒冠

鳳池此日無多事

坐看松陰轉畫欗

Phù thế niên hoa thôi bạch phát 

Cố viên tùng trúc tiếu nho quan 

Phượng trì thử nhật vô đa sự 

Tọa khán tùng âm chuyển họa lan

Dịch nghĩa: 

Kính hoạ vần thơ "Hoàng mai tức sự" của nhà vua 

Cõi đời bồng bềnh năm tháng thôi thúc tóc bạc, 

Tùng trúc vườn xưa cười giễu mũ nhà nho; 

Ao Phượng Hoàng ngày nay không còn nhiều việc, 

Ngồi nhìn bóng tùng nhích tới hàng lan can vẽ.

Dịch thơ: 

I 

Năm tháng phù sinh dồn tóc bạc, 

Trúc thông vườn cũ giễu nhà nho; 

Hôm nay ao Phượng đà rỗi việc, 

Nhìn bóng tùng lăn dưới giậu tô. 

                                Đào Phương Bình 

II 

Bạc đầu theo tháng năm trôi, 

Vườn xưa thông trúc cười người làm quan; 

“Phượng trì” nay việc tạm nhàn, 

Lặng nhìn nhích tới lan can bóng tùng. 

                                                   Đỗ Quang Liên 

Chú thích: 

- Trần Nguyên Đán (1325-1390), hiệu Băng Hồ. Ông ở hương Tức Mặc, lộ Thiên Trường, nay là huyện Mỹ Lộc, Nam Định. Ông là cháu tằng tôn Trần Quang Khải, bố vợ Nguyễn Phi Khanh, ngoại tổ Nguyễn Trãi. Nguyên Đán là tôn thất, được sớm tập chức. Năm 1369 có công dẹp loạn Dương Nhật Lễ, được chức Tư đồ phụ chính. Đời Trần Đế Nghiễn, Hồ Quý Ly tiếm quyền, Trần Nguyên Đán biết nhà Trần sắp mất, xin về hưu dưỡng ở Côn Sơn, Hải Hưng. Sau khi mất, vua Trần Nghệ Tông có viếng và phong thụy là Chương Túc Quốc Thượng Hầu. Tác phẩm có Băng hồ ngọc hác tập đã mất, chỉ còn 51 bài chép trong Toàn Việt thi lục. 

- Ao Phượng Hoàng (phượng trì): ở Trung Quốc, đời Tấn, bên tòa trung thư có ao Phượng Hoàng, nên tòa trung thư có tên Phượng trì. Đến đời Đường, có người dùng từ Phượng trì để chỉ chức Tể tướng.