285. Lan cốc kỳ nhất

Tác giả: Vũ Thế Trung 武世忠

蘭谷其一

豈論北里與東園

稚卉風荄競綠繁

千古湘纍呼不起

強賡楚些慰香魂

Khởi luân bắc lý dữ đông viên 

Trĩ huỷ phong cai cạnh lục phồn 

Thiên cổ tương luy hô bất khởi 

Cưỡng canh sở tá uý hương hồn

Dịch nghĩa: 

Lan trong núi (bài 1) 

Chẳng cứ là ở xóm Bắc hay vườn Đông, 

Cỏ non cây mát đua nhau xanh tốt; 

Nghìn năm oan hồn sông Tương, gọi chẳng được, 

Gượng ngâm bài Sở Tá để an ủi hương hồn.

Dịch thơ: Đỗ Quang Liên 

I 

Cứ gì xóm Bắc với vườn Đông, 

Cây cỏ đua nhau mọc tốt rờn; 

Ngàn thuở sông Tương oan chẳng rửa, 

Gượng ngâm Sở Tá gửi hương hồn. 

II 

Chẳng riêng xóm Bắc, vườn Đông, 

Cỏ non, cây mát xanh rờn ganh đua; 

Sông Tương ngàn thuở chẳng thưa, 

Gượng ngâm Sở Tá gửi về hồn oan.

Chú thích: 

- Chỉ biết Vũ Thế Trung làm quan cuối đời Trần, còn quê quán và ngày sinh, ngày mất đều chưa rõ. Tác phẩm còn 4 bài thơ chép trong Toàn Việt thi lục. 

- Oan hồn sông Tương (Tương luy): chỉ Khuất Nguyên, nhà thơ yêu nước thời Chiến Quốc,bị Sở Hoài Vương kết tội oan nên tự trầm ở sông Mịch La, huyện Tương Âm, tỉnh Hồ Nam, Trung Quốc. Khuất Nguyên thích hoa lan, tác giả làm bài thơ này ngụ ý nhớ tới Khuất Nguyên. 

- Sở Tá: bài Chiêu hồn trong Sở Từ, cứ cuối mỗi câu lại đệm chữ “Tá”, vì vậy bài này cũng được gọi là Sở Tá. Về sau hai chữ Sở Tá chỉ việc chiêu hồn người đã mất.