Chiêu Quân

Tác giả: Cao Bá Quát 高伯适 

Dịch thơ: Đỗ Quang Liên 

昭君

漢朝莫殺毛延壽

塞上胡笳只自悲

兒女總多腸断處

古今終有貌來時

Hán triều mạc sát mao diên thọ 

Tái thượng hồ già chỉ tự bi 

Nhi nữ tổng đa trường đoạn xứ 

Cổ kim chung hữu mộc lai thì

Dịch nghĩa: 

Chiêu Quân 

Triều Hán đừng giết Mao Diên Thọ, 

Trên cửa ải, kèn rợ Hồ chỉ tự thấy bi ai; 

Nhi nữ nói chung, nhiều người lâm cảnh đau thương đứt ruột, 

Xưa nay cuối cùng có lúc bị vẽ.

Dịch thơ: 

I 

Triều Hán giết chi Mao Diên Thọ, 

Kèn Hồ cửa ải tự buồn thương; 

Đàn bà thân phận nhiều đau đớn, 

Bị vẽ, xưa nay cũng chuyện thường. 

II 

Hán giết Diên Thọ làm chi, 

Kèn Hồ biên ải tự bi lụy nhiều; 

Đàn bà lắm phận đớn đau, 

Xưa nay vẽ xấu về nhau cũng thường. 

Chú thích: 

- Chiêu Quân: Tên Vương Tường, cung nữ thời Hán Nguyên Đế (48-33 TCN), không hối lộ nên bị Mao Diên Thọ vẽ xấu, không được vời. Hồi đó vua Hung Nô xin vua Hán một cung nữ làm hoàng hậu, vua Hán đã cho Chiêu Quân, khi nàng bái biệt, vua thấy sắc đẹp tuyệt vời, nhưng không thể thay đổi, sau đó Mao Diên Thọ bị xử trảm. 

- Kèn rợ Hồ: Kèn của Hung Nô, Chiêu Quân khi tới Hung Nô mang đàn tì bà theo, gẩy khúc ai oán, kèn người Hồ cũng buồn theo. Một thời gian, vua Hung Nô mất, vua mới là con lên thay vẫn bắt nàng làm vợ. Sau này chết, mộ chôn ở Hung Nô, cỏ nơi đây đều màu trắng, riêng cỏ ở mộ Chiêu Quân vẫn xanh như ở Trung Nguyên.