Nguyên Hỏa

Tác giả: Khuông Việt 匡越
元火

木中元有火

元火復還生

若謂木無火

鑽燧何由萌 

Nguyên hỏa ⁽¹⁾ 

Mộc trung nguyên hữu hoả, 

Nguyên hoả phục hoàn sinh; 

Nhược vị mộc vô hoả, 

Toàn toại hà do manh? 

Dịch nghĩa:

Nguyên hỏa 

Trong cây vốn sẵn có lửa, 

Yếu tố lửa đầu tiên vẫn tái sinh không ngừng; 

Nếu nói rằng cây không có lửa, 

Thì khi dùi cây lấy lửa, lửa từ đâu phát ra? 

Nguyên hỏa 

I 

Lửa sẵn có trong cây, 

Vơi đi, dốc lại đầy; 

Ví cây không sẵn lửa, 

Xát lửa, sao bùng ngay? 

                Huệ Chi – Phạm Tú Châu 

II 

Trong cây, lửa sẵn có rồi, 

Lửa trong cây cứ hồ vơi lại đầy; 

Bảo: lửa không sẵn trong cây, 

Sao dùi lấy lửa bùng ngay sáng lòa? 

                                                Đỗ Quang Liên

Chú thích: 

1. Đây là bốn câu kệ nhà thơ ứng khẩu trước lúc mất. 

Tác giả theo triết lý ngũ hành tương sinh (mộc sinh hỏa), tức là năm yếu tố vật chất sinh ra nhau. Cũng có ý kiến cho rằng lửa ở đây là tượng trưng cho bản thể của vũ trụ, trong bất kỳ hiện tượng vật chất nào cũng có nó.