Vịnh cúc kỳ nhất

Tác giả: Đỗ Khắc Chung 杜克鍾

詠菊其一

騷名莫負少年時

試向花場植將旗

入夢斷無春草句

吟香喜有菊花詩

Tao danh mạc phụ thiếu niên thì  

Thí hướng hoa trường thực tướng kỳ 

Nhập mộng đoạn vô xuân thảo cú 

Ngâm hương hỷ hữu cúc hoa thi

Dịch nghĩa: 

Vịnh hoa cúc (bài 1) 

Tuổi trẻ chớ phụ cái danh tao khách, 

Thử đem ngọn cờ tướng trồng ở bãi hoa; 

Đi vào giấc mơ, tuyệt không có câu thơ “Cỏ xuân”, 

Vịnh hương thơm, mừng có bài thơ hoa cúc.

Dịch thơ: 

I 

Thiếu niên đừng vội phụ tài thơ, 

Thử đến vườn hoa cắm ngọn cờ; 

Linh Vận không vào trong mộng hứng, 

Uyên Minh mừng gợi được hồn thơ. 

                                                   Huệ Chi 

II 

Thiếu niên chớ phụ tài thơ, 

Vườn hoa, thử cắm ngọn cờ Tướng quân; 

Trong mơ, không tứ “cỏ xuân”, 

Vịnh hương, mừng có thơ thần cúc hoa. 

                                              Đỗ Quang Liên

Chú thích: 

- Khắc Chung người huyện Giáp Sơn, phủ Tân Hưng, đặt tên là Cúc Ẩn. Năm 1285, quân Nguyên đánh nước ta, ông được mang thư giảng hòa sang trại giặc, với thực chất là dò xét tình hình. Ông đối đáp cứng cỏi khiến Ô Mã Nhi phải thán phục. Sau chiến thắng, ông được ban họ của Vua và chức Đại hành khiển. Trải ba đời vua Nhân Tông, Anh Tông, Minh Tông, ông lên đến chức Thiếu bảo hành thánh, hàm Đông trung thư môn hạ bình chương sự, và được vua Minh Tông ban tên tự là Văn Tiết. Năm 1307, ông được giao cứu công chúa Huyền Trân khỏi bị hỏa thiêu. Nhưng ông cũng có sai lầm khi dính líu vào phe phái trong triều, gây nên cái chết của Trần Quốc Chẩn. 

- Cỏ xuân: Tạ Linh Vận có em là Tạ Huệ Liên 10 tuổi đã giỏi thơ, mỗi lần Vận làm thơ, có Liên thì thường nghĩ được những câu thơ hay. Một hôm, ở Vĩnh Gia, mãi không nghĩ ra được tứ thơ, chợt nằm mơ thấy Huệ Liên, thế là câu Trì đường sinh xuân thảo (bờ ao cỏ xuân mọc) nảy ra trong trí. Tác giả muốn nói mình không có phong cách Tạ Linh Vận, nhưng gần với Đào Tiềm, rất yêu hoa cúc.