Thuật hoài

Tác giả: Phạm Ngũ Lão 范五老

述懷

橫槊江山恰幾秋

三軍貔虎氣吞牛

男兒未了功名債

羞聽人間說武侯

Hoành sóc giang sơn cáp kỷ thu 

Tam quân tỳ hổ khí thôn Ngưu 

Nam nhi vị liễu công danh trái 

Tu thính nhân gian thuyết vũ hầu

Dịch nghĩa: 

Thuật nỗi lòng 

Cắp ngang ngọn giáo gìn giữ non sông đã mấy thu, 

Ba quân như gấu hổ, át cả sao Ngưu; 

Thân nam nhi nếu chưa trả xong nợ công danh, 

Ắt thẹn thùng khi nghe người đời kể chuyện Vũ Hầu.

Dịch thơ: 

I 

Múa giáo non sông trải mấy thâu 

Ba quân hùng khí át sao Ngưu! 

Công danh nam tử còn vương nợ, 

Luống thẹn tai nghe chuyện Võ Hầu. 

                                         Trần Trọng Kim 

II 

Bao thu ngọn giáo ngang tàng, 

Ba quân khí thế hiên ngang ngút trời; 

Công danh chưa xứng với đời, 

Thẹn nghe người nói chuyên ngươi Vũ Hầu. 

                                                              Đỗ Quang Liên 

Chú thích:

- Ngũ Lão người làng Phù Đổng, huyện Đường Hào, nay thuộc Ân Thi, Hải Hưng, con rể của Hưng Đạo Vương Trần Quốc Tuấn, có công lớn chống giặc Nguyên Mông. Đời Trần Anh Tông, được giao cai quản quân Hữu vệ Thánh dực, sau lên Điện soái thượng tướng quân, tước Quan nội hầu. Văn võ toàn tài, ông đề xướng và thực hiện “Phụ tử chi binh” có kết quả. Khi ông mất, vua Trần Minh Tông nghỉ chầu 5 ngày để tỏ lòng tưởng nhớ. 

- Sao Ngưu: sao Ngưu Đẩu ở phương Bắc.

- Vũ Hầu: tức Gia Cát Lượng, đời Tam Quốc, giúp Lưu Bị khôi phục nhà Hán, được phong tước Vũ Lượng hầu.